“ضوابط و محدودیت های بلوک های سقفی بتنی،سفالی”

۱-بلوک های سقفی مورد استفاده باید مطابق استاندارد ملی ایران به شماره۲-۲۹۰۹ با عنوان (بلوک های سقفی مورد استفاده در سقفهای تیرچه بلوک -ویژگی ها و روش آزمون )باشند.در این استاندارد ،ویژگی ،نمونه برداری و روش آزمون بلوک های سقفی آماده است.

۲-مواد تشکیل دهنده ی بلوک نباید روی بتن درجا اثر شیمیایی داشته باشد.

۳-ارتفاع و عرض بلوک های سقفی ،تابع ضخامت کل سقف و فاصله تیرچه ها از همدیگر میباشد.

طول بلوک معمولا۲۰ تا ۲۵ سانتی متر است.لبه های دوطرف بلوک جهت جابه جایی بهتر بتن در بین دو بلوک (جان تیرچه)،به شکل شیب دار طراحی میگردند.

۴-وزن بلوک باید حداکثر۲۰ کیلو گرم باشد،به نحوی که به آسانی با دست درروی سقف جابه جا شود.

معمولا وزن بلوک سفالی ،۷ کیلوگرم و وزن بلوک های بتنی با مصالح رودخانه ای ،۱۱ تا ۱۷ کیلو گرم است.

ابعاد و وزن بلوک ها ،با توجه به مشخصات کارخانه های سازنده ،متفاوت است و جهت تعیین وزن و ابعاد دقیق آن ها میتوان به مشخصات فنی مربوطه مراجعه کرد.

ضوابط و محدودیت های بلوک های سقفی بتنی:

۱-مصالح مصرفی در ساخت بلوک بتنی بایدمطابق استاندارد ملی ایران به شماره ۲۹۰۹با عنوان (ویژگی هاو روشهای آزمون تیرچه و بلوک سقفی) باشد.

۲-ضخامت جداره ها وتیغه های هر بلوک نباید از ۱۵ میلیمتر کمتر باشد.

۳-تکیه گاه لبه بلوک که برروی تیرچه مینشیند،نباید از ۱۷.۵میلی متر (تبدیل به افق)کمتر باشد.

۴-در صورتی که لازم باشد فاصله مرکز تا مرکز دو تیرچه ،بیش از ۷۰ سانتی متر باشد،باید از بلوک های بتنی مسلح استفاده شود.

۵-رواداری ابعادی در عرض هر بلوک +۲- میلی متر و در طول و ارتفاع +۵- میلی متر میباشد.

ضوابط و محدودیت های بلوک سقفی سفالی :

۱-مصالح مصرفی در ساخت بلوک های سفالی ،باید مطابق استاندارد ملی ایران به شماره ۱۱۶۲ با عنوان (خاک- خاک رس جهت ساخت آجر رسی -ویژگی ها و روش آزمون )باشد.

۲-بلوک های سفالی باید تاجای ممکن عاری از ترک و ذرات منبسط شونده آهک باشد.رنگ آن ها باید یکنواخت بوده و به طور یکسان ،درکاملا در کوره پخته باشند.

سطوح بلوک های سفالی باید صاف ،مسطح و عاری از انحنا و خمیدگی و دارای لبه های تیز،مستقیم کاملا صاف و عاری از پریدگی باشد.

بافت بلوک باید در مقطع به صورت ریز ،متراکم و یکنواخت باشد.سطوح خارجی بلوک باید شیار دار باشدتامیزان چسبندگی بتن بالایی و همچنین نازک کاری زیر سقف را افزایش دهد.

۳-ضخامت جداره ها و تیغه های هر بلوک که بر روی تیرچه مینشیند،نباید از ۱۷/۵ میلی متر (تبدیل به افق)کمتر باشد.

۴-عرض تکیه گاه بلوک که بروی تیرچه مینشیند،نباید از ۱۷/۵ میلی متر (تبدیل به افق )کمتر باشد.

۵-رواداری در عرض هر بلوک +_۴ میلی متر و در طول و ارتفاع +_۵  میلی متر میباشد.

۶-در صورت استفاده از بلوک سفالی ،فاصله مرکز تا مرکز بین دوتا تیرچه نباید از ۶۰ سانتی متر بیشتر باشد.

۷-میزان جذب آب بلوک های سفالی طبق طبق استاندارد ملی ایران به شماره ۷ باعنوان (فرآورده آجر رسی-ویژگی و روش آزمون) کنترل میشود.

ضوابط و محدودیت های بلوک های سقفی -پلی استایرن:

مشخصات بلوک های پلی استایرن در روند تولید باید به گونه ای انتخاب شودکه الزامات زیر در آن رعایت شود.

•الزامات ایمنی دربرابر آتش

به منظور تامین ایمنی لازم در برابر آتش رعایت نکات ایمنی زیر الزامی است:

۱-استفاده از انواع غیر کندسوز بلوک پلی استایرن ممنوع میباشد.

در استفاده از انواع کندسوزی (خوخاموش) بلوک پلی استایرن منبسط شده،داشتن گواهینامه فنی لازم برای این نوع بلوک ها لازم است.

تولید کنندگان موظف مباشند مدارک لازم دال براستفاده از مواد اولیه از نوع کندسوز شده برای تولید بلوک را به شرح زیر ارائه نمایند:

در این خصوص مدارک لازم دال براستاده مواد اولیه (پودر پلی استایرن منبسط شده محصول کارخانجات پتروشیمی )ازنوع کندسوز الزامی است.

در این زمینه باید مدارک فنی معتبر از کارخانه فروشنده مواد اولیه اخذگردد.دراین مدراک باید قرار گرفتن ماده اولیه از نظر واکنش دربرابر آتش را ،براساس استانداردهای معتبر بین المللی ،در یکی از گروه های زیر نشان داد:

الف-گروه D (یا گروه های بهتر از آن )مطابق استانداردEN13501-1

ب-گروه BI(یاگروهای بهتر ازآن) مطابق استانداردDIN4102

ج-تیپAمطابق استاندارد BS3837-1

د-گروه Aمطابق با استاندارد ASTME84

۲-برای حفاظت از بلوک سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هرگونه حریق احتمالی با بلوک لازم است تا زیر سقف به وسیله پوشش مناسب محافظت شود.

پوشش باید به تیرها و تیرچه ها متصل و مهار گردد. اتصال مستقیم به بلوک پلی استایرن (مانند گچ کاری مستقیم روی بلوک بدون استفاده از اتصالات مکانیکی) به تنهایی قابل قبول نیست.

انواع پوشش های مورد پذیرش عبارتند از: اندود گچ یا پوشش محافظ پایه گچ- پرلیت گچ –

ورمیکولیت یا تخته گچی به ضخامت حداقل ۱/۵ سانتی متر که به نحو مناسب و مستقل از بلوک به سقف سازه ای مهار شده باشد.

پوشش های نازک محافظت کننده در برابر آتش مانند رنگ های پف کننده ،فویل آلومینیوم و نظایر آن ها قابل قبول نیست.

۳- اتصال مستقیم اندود به بلوک با هر شکل هندسی (اعم از معمولی یا دارای شیار )یه تنهایی و بدون استفاده اتصالات مکانیکی به هیچ وجه مجاز نبوده و ضرورتا باید از اتصالات مکانیکی مهار شده به تیرها و تیرچه ها (نظیر سیستم رابیتس )استفاده شود. 

لذا تولیدکنندگان موظف هستند. از ارائه هرگونه اطلاعات شفاهی یا کتبی به مصرف کنندگان که مغایربا این موضوع باشد،خودداری نمایند.

۴– از آن جایی که دیوارهای بین واحدهای مستقل (مانند دیوار بین آپارتمان های مسکونی یا واحدهای تجاری ،اداری مستقل یا غیره) در هر ساختمان باید دارای مقاومت دربرابر آتش باشند،این دیوارها باید از لایه بلوک های پلی استایرن عبورکرده و تا زیر سقف سازه ای (یعنی زیر تیرچه یا بتن) امتداد داشته باشندیا به طور مناسب از مصالح حریق بنداستفاده شود،به گونه ای که بلوک های پلی استایرن در این قسمت بین دو فضای مجاور پیوستگی نداشته باشندو از گسترش هرگونه حریق احتمالی بین دو فضایی که به وسیله  دیوار مقاوم در برابر آتش ازیکدیگر جدا شده اند،جلوگیری کرد.

برش و حذف بلوک های پلی استایرن در این قسمت ها میتواند به دو روش زیر صورت گیرد:

الف-پس از بتن ریزی و پیش از رابیتس بندی مورد نیاز برای سقف

ب-در نظر گرفتن تهمیداتی در قالب بندی سقف،پیش از بتن ریزی

•انبار کردن بلوک ها در کارگاه های ساختمانی:

۱– از بلوک های پلی استایرن منبسط شده در محل کارگاه ساختمانی به دور از هرگونه مواد قابل اشتعال (نظیر رنگ ها ،حلال ها یا زباله های قابل اشتعال )نگه داری شوند.

محل نگه داری باید به گونه ای باشد که از احتمال ریزش یا تماس براده های داغ یا جرقه های ناشی از جوشکاری یا هرگونه شی داغ دیگر با بلوک ها در کارگاه ساختمانی پیشگیری شود.

محل  انبار اصلی بلوک ها حتی الامکان به دور از محل عملیات ساختمانی باشد.تا از سرایت هرگونه شعله یا حریق احتمالی به محل انبار اصلی جلوگیری شود.

۲-توصیه میگردد که از انبار کردن بلوک ها به حجم بیش از ۶۰ مترمکعب خودداری شود.

در صورت نیاز به انبار کردن مقادیر بیش از حد۶۰ متر مکعب ،بلوک ها به قسمت های با حجم حداکثر ۶۰ متر مکعب  تقسیم شده و بین هردو قسمت ،حداقل ۲۰ متر فاصله وجود داشته باشد.

۳- کلیه کارگران و کارکنان باید نسبت به عدم اسفاده از هرگونه شعله و نیز عدم استعمال سیگار در مجاورت محل نگه داری بلوکها توجیه شوند و استفاده ار تابلوی استعمال دخانیات ممنوع در مجاورت محل نگه داری بلوک ها الزامی است. تعدادی کپسول آتش نشانی نیز در نزدیکی محل نگه داری بلوک پیش بینی گردد.

•الزامات مکانیکی:

۱- حداقل مقاومت بلوک های تولیدی در برابربارهای  حین اجرا باید برابر با ۲۰۰ کیلوگرم به ازای هر ۳۰ سانتی متر طول بلوک باشد . این بار باید در نواری به عرض حداکثر ۷ سانتی متر دروسط بلوک اعمال شود

آزمایش ها نشان میدهند که به علت تفاوت های موجود در مواد اولیه و فرآیند تولید ،چگالی دقیقی برای کسب مقاومت مذکور نمیتوان مشخص کرد.

با وجود اینک به عنوان یک راهنمای کلی انتظار میرود که در صورت تولید مناسب،بلوک های با عرض ۵۰ و ارتفاع ۲۵ سانتی متر با دانسیته حدودا ۱۳-۱۴ کیلوگرم بر مترمکعب مقاومت مورد نظر کسب شود. 

ضمنا با فرض شرایط یکسان از نظر مواد اولیه ،فرآیند تولید و ضخامت بلوک ،هرچه که عرض بلوک افزایش یافته و یا ارتفاع آن کاهش یابد ،به چگالی بیشتری برای کسب مقاومت لازم نیاز خواهد بود.

۲-لازم است تا کارخانجات تولید کننده بلوک سقفی از جنس پلی استایرن منبسط شده دارایی آزمایشگاه حداقل برای کنترل رواداری های ابعادی و باربری بلوک باشند.

در این آزمایشگاه ها باربری بلوک با استفاده از جک با بار معادل ۲۰۰ کیلوگرم و به صورت نواری بر روی بلوک های به طول ۳۰ سانتی متر مورد آزمایش قرار گیرد.

۳- استفاده از بلوک های با طول کمتر از ۳۰ سانتی متر ممکن است خطر شکست بلوک را در پی داشته باشد.لذا به مصرف کنندگان توصیه میشود از به کار بردن بلوک های با طول کمتر خودداری نمایند.همچنین هرگونه تولید و یا ارائه بلوک های به طول کمتر از ۳۰ سانتی متر به مصرف کنندگان ممنوع است.

۴-استفاده از بلوک های توخالی با طول کمتر از بلوک کامل (برش آن به قطعات کوچکتر از یک بلوک کامل)ممنوع است.

۵-برای بلوک های دارای حفره که در ابتداو انتهای دهانه یا مجاورت پل های اصلی یا در مجاورت تیرهای عرضی و یا هر محلی که امکان ورود بتن به داخل حفره ها وجود داشته باشدقرار میگیرند،به منظور جلوگیری از سنگین شدن سقف و هدر رفتن بتن باید تمهیدات لازم برای بستن حفره های بلوک به وسیله درپوش ها یا پرکننده های مناسب به نحو مطمئن به عمل آید تا از ورود بتن به داخل آن جلوگیری شود و یا اصولا در این قسمت از بلوک های توپر استفاده شود.

•الزامات ابعادی:

۱– عرض لبه نشیمن بلوکها در محل قاعده باید۲ +_۲۷ میلی متر باشد.از آن جایی که افزایش عرض لبه نشیمن این نوع بلوک ها در مفایسه با بلوک های سفالی و بتنی سبب کاهش عرض موثر جان تیرچه ی بتنی میگردد لذا برای جبران آن توصیه میشود عرض فندوله تیرچه در هنگام ساخت حداقل برابر ۱۴ سانتی متر در نظر گرفته شود.

۲- رعایت پخی در دو لبه فوقانی به ارتفاع ۵ سانتی متر و قاعده ۵ سانتی متر به منظور تسهیل در عبور بتن به داخل تیرچه ها الزامی است.

۳-حداکثر رواداری طول ،عرض و ضخامت بلوک از مقدار اسمی اعلام شده به شرح زیر است:

الف- طول بلوک در هر نقطه حداکثر +_ ۵ میلی متر به ازای هر متر طول اسمی بلوک و عرض بلوک حداکثر+_۳ میلی متر با عرض اسمی بلوک میتواند تفاوت داشته باشد.

ب- ضخامت هیچ نقطه ی اندازه گیری شده از بلوک نباید بیش از _+۵ میلی متر با مقدار اسمی تفاوت داشته باشد.

ج-میانگین ضخامت بلوک نباید بیش از +_۵ میلی متر با مقدار اسمی آن تفاوت داشته باشد.

۴-کلیه لبه های بلوک (به غیر از محل های پخی در لبه های فوقانی )باید گونیا باشند.

رواداری مجاز برای انحراف از گونیا بودن لبه های طولی و عرضی حداکثر+_۵ میلی متر به ازای هرمتر طول یا عرض نمونه میباشد.

حداکثر انحراف از گونیا بودن لبه ضخامت _+۳ میلی متر میباشد.

•مشخصات ظاهری:

۱- بلوک ها باید دارای ظاهر سالم و یکپارچه باشند.سطح بلوک باید نسبتا صاف باشد و بین دانه های پلی استایرن فاصله مشخص ظاهری وجود نداشته باشد.

۲- لازم است نام تولید کننده ،کند سوز بودن محصول،حداقل چگالی ،و اندازه های طول ،عرض و ضخامت بلوک بر روی تمام بلوک های تولیدی کارخانه حک  یا چاپ یا برچسب شود.

در صورت استفاده از برچسب این کار باید به نحو تثبیت شده صورت بگیرد ،به گونه ای ک امکان پاک شدن یا برآمدن ساده در حین نقل و انتقال یا سوءاستفاده توسط افراد وجود نداشته باشد.